Iedereen heeft vast wel eens van het begrip ADHD gehoord; een situatie in je hoofd die ervoor zorgt dat je veel drukker bent dan gemiddeld, of dat nou in je gedrag is of alleen in je hoofd. Maar dat is zeker niet het enige wat je meemaakt met een diagnose ADHD. Deze, stoornis, zo wordt het officieel genoemd, heeft zowel voordelen als nadelen en uit eigen ervaring vertel ik je daar meer over.
Wat is ADHD?
Het is belangrijk om eerst een duidelijk beeld te hebben van wat ADHD is. De afkorting ADHD staat voor attention deficit hyperactivity disorder, ook wel aandachttekort-hyperactiviteitstoornis genoemd. Kenmerkend voor deze diagnose zijn impulsief gedrag, concentratieproblemen, rusteloosheid en leermoeilijkheden. De symptomen zijn al aanwezig in de kindertijd en vaak belemmeren ze het dagelijks maatschappelijk functioneren van de betreffende persoon.
Het “aandachttekort” slaat niet op onvoldoende aandacht krijgen. Iemand met ADHD kan onvoldoende aandacht geven aan hun omgeving doordat het niet goed mogelijk is om de aandacht bij één ding te houden. Kortom: iemand met ADHD is snel afgeleid.
De stoornis openbaart zich in principe al vroeg in het leven. Bij jongens wordt de diagnose drie keer vaker vastgesteld dan bij meiden. Hoe vaak het voorkomt varieert met een aantal risicofactoren, waaronder leeftijd en geslacht en je thuissituatie.
Mijn diagnose
Als kind had ik op de basisschool erg last van concentratieproblemen. Ik was druk, maar vooral in mijn hoofd heerste er een soort chaos van gedachten die altijd aanstond. Ik had veel te veel energie voor mijn leeftijd; als ik om acht uur ’s avonds naar bed moest lag ik makkelijk nog tot twaalf uur wakker. Ik was bijna nooit lichamelijk écht moe.
In de klas viel het erg op dat ik drukker was dan de andere kinderen. Ik mocht destijds niet meer naast een vriendin van mij zitten, omdat haar moeder van mening was dat ik haar dochter te veel zou afleiden. Ook ergerden kinderen zich aan mij vanwege het feit dat ik nooit stil kon zitten, hoewel ik daar maar weinig aan kon doen.
Vanwege de drukte in mijn hoofd kon ik toen ik op de middelbare school zat geen overzicht houden in de opdrachten die ik thuis moest maken. Ik vond het daarom heel moeilijk om mijn huiswerk te plannen en organiseren. Vanwege mijn concentratieproblemen en leermoeilijkheden was een geschiedenistekst een ware hel voor mij. Wat ik ook probeerde, ik kreeg het niet in mijn hoofd gestampt.
Op zowel de basisschool als de middelbare school had ik het echt niet fijn. Ik zei altijd precies wat ik dacht, wat helaas vaak voor ruzie met mijn klasgenoten zorgde. Ik kon moeilijk aansluiting vinden omdat klasgenoten het lastig vonden mij te begrijpen.
Vanwege deze vervelende situatie ben ik met mijn moeder bij veel kinderpsychologen geweest. Eén van de laatsten kwam met de verlossende en verklarende woorden dat ik ADHD heb. Het was fijn om een diagnose te hebben, maar ook nietszeggend, want als kind had ik geen idee wat ADHD inhield. Natuurlijk hebben die kinderpsycholoog en mijn moeder het proberen uit te leggen, maar ik was meer bezig met aansluiting vinden in de klas en de toetsen halen dan met mijzelf.
Wat ADHD nu voor mij betekent
Rond het einde van de middelbare school was ik oud genoeg om zelf te vertellen wat ik heb. Dit wilde ik goed en compleet doen, maar omdat mijn moeder het voorheen had uitgelegd, wist ik niet zo goed wat ik precies moest zeggen. Ook vond ik het lastig om zelf in te zien waaruit bleek dat ik ADHD heb.
Ik ben daarom op internet symptomen van ADHD gaan opzoeken. Ik ging ze één voor één na en bedacht waar ik mijzelf in herkende. Voor de rest heb ik mensen om mij heen gevraagd waaraan zij merken dat ik deze diagnose heb. Dit gaf mij veel inzicht, omdat je jezelf door de ogen van een ander ziet.
Uiteindelijk heb ik een lijstje gemaakt met hetgeen wat ADHD voor mij betekent. Ik ben nog steeds drukker dan de meeste personen, ook in mijn hoofd, maar ik heb gemerkt dat de drukte ook wat afneemt naarmate je ouder wordt. Ik heb het beter in de hand en kan eerder stilzitten wanneer dit nodig is. Ik ben nog steeds snel afgeleid, al kan ik hier nu ook beter mee omgaan, en praat meestal snel en veel.
Eén van de dingen waar ik nu nog steeds tegenaan loop, is dat ik meestal gelijk zeg wat ik denk. Dat kan niet alleen voor ongemakkelijke situaties zorgen, maar ook mensen onbedoeld kwetsen. Ik probeer hier wel wat aan te doen, maar het blijft lastig, omdat er gewoon geen filter in mijn hoofd zit.
Ongeduldig zijn en anderen onderbreken is iets waar ik ook nog steeds last van heb. Ik ben vergeetachtig op korte termijn, een symptoom waarvan ik eerst niet eens wist dat het bij ADHD hoorde. Hierom schrijf ik vaak dingen op die ik moet of wil doen, anders gaat het verloren in de zee van chaos die ik ervaar op dagen dat mijn hoofd te vol zit.
Aan de andere kant heb ik veel energie vanwege mijn ADHD. Ik kan veel doen op een dag zonder dat ik mij erg vermoeid voel en ga meerdere keren per week naar de sportschool. Daarnaast ben ik impulsief, wat zowel een goede als lastige eigenschap is. Ik heb hierdoor nieuwe contacten en vrienden opgedaan, maar impulsiviteit kan ook voor ongemakkelijke situaties en miskopen zorgen.
Acceptatie
Ik ben blij dat ik als kind een diagnose kreeg, zo wist ik al vroeg hoe ik het moest noemen als mensen mij vragen stelden of kinderen commentaar hadden. Dat ik zelf op onderzoek ben uitgegaan wat ADHD voor mij betekent was belangrijk, want zo heb ik mijzelf leren begrijpen. Ik denk dat het goed is om hier met de mensen om je heen over te praten, zodat zij jou ook snappen en kunnen helpen als dat nodig is. Op enkele punten na heb ik nu niet veel last meer van mijn ADHD en heb ik er prima mee leren leven.
EH 